بررسی اثر سه اسانس گیاه دارویی بر رشد میسلیومی، جوانه زنی و تولید کنیدیوم سه گونه قارچ بیمار گر حشرات در شرایط آزمایشگاهی

خطرات زیست محیطی و بهداشتی آفت­ کش ­های شیمیایی، موجب توجه به روش­ های جایگزین در کنترل آفات، مانند به کارگیری اسانس­ های گیاهی، آفت­ کش ­های بیولوژیک در کشاورزی پایدار و تولید محصول سالم گردیده است. بدین منظور اثر اسانس سه گونه گیاه دارویی، نعناع Mentha spicata L. (Spearmint)، زیره­ سبز Cuminum cyminum L. (Umbelliferae) و لیموترش Citrus aurantifolia (Christm) Swingle بر رشد میسلیومی، جوانه ­زنی و میزان تولید کنیدیوم قارچ­ های بیمارگر حشرات Lecanicillium longisporum ،Beauveria bassiana وMetarhizium anisopliae جهت استفاده هم­زمان از اسانس­ ها و قارچ ­ها برای کنترل آفات، مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی به انجام رسید و اثر هر کدام از اسانس ­ها در پنج غلظت که هر غلظت شامل سه تکرار بود، به همراه تیمار شاهد در دمای 1±27 درجه سلسیوس روی محیط کشت SDA بررسی شد. نتایج نشان داد در غلظت 20 میکرولیتر قارچ ­های .longisporum L و B. bassiana با میانگین 06/41 درصد مهار رشد و M. anisopliae با میانگین 44/20 درصد مهار رشد به­ ترتیب حساس­ترین و مقاوم­ترین گونه در برابر اسانس­ های گیاهی مورد آزمایش بودند. هم­چنین مشخص شد که اسانس C. cyminum با 06/41 درصد مهار رشد میسلیومی قارچ­ های مورد مطالعه، بیش­ترین اثر و C. aurantifolia با 44/20 درصد مهار رشد، کم­ترین تأثیر را داشته­ اند. در غلظت 20 میکرولیتر، اسانس گیاهان C. cyminum و C. aurantifolia باعث بیش­ترین و کم­ترین درصد مهار جوانه­ زنی کنیدیوم قارچ­ های مورد مطالعه شده­ اند. نتایج نشان داده است که با افزایش درصد مهار رشد میسلیومی قارچ­ ها، میزان تولید کنیدیوم در هر تشتک پتری به­ طور قابل توجهی کاهش می­ یابد.